การควบคุมการแสดงออกของยีน

จุดประสงค์

• นักศึกษาสามารถยกตัวอย่างการควบคุมการแสดงออกของยีนในระยะก่อนและหลังการเกิด transcription ได้

เราเรียกว่ายีนมีการแสดงออกเมื่อมีการเกิด transcription แล้วได้เป็น mRNA แล้วนำ mRNA ไปสร้างเป็นโปรตีน

Prokaryotes และ eukaryotes ควบคุมการแสดงออกของยีนในการตอบสนองต่อสภาพแวดล้อมได้อย่างแม่นยำ ใน eukaryotes การแสดงออกของยีนเป็นกระบวนการหนึ่งที่มีหน้าที่ควบคุมการเจริญและทำให้เกิดความแตกต่างของเซลล์ (eukaryotes ที่มีหลายเซลล์นั้นมีเซลล์เจริญไปทำหน้าที่แตกต่างกันเช่นเซลล์ประสาท เซลล์เม็ดเลือดขาว ซึ่งเซลล์เหล่านี้มีดีเอ็นเอที่มีลำดับเบสเหมือนกัน) ดังนั้น RNA ที่ได้จึงมีบทบาทมากในการควบคุมการแสดงออกของยีนในยูคาริโอต

แบคทีเรียและพวกโปรคาริโอตผลิตเฉพาะโปรตีนและสารที่จำเป็นสำหรับเซลล์เท่านั้น เซลล์สามารถควบคุมการผลิตของโปรตีน เช่นเอนไซม์ โดยการยับยั้งแบบลบ (negative feedback) หรือโดยการควบคุมยีน กลไกหนึ่งในการควบคุมการแสดงออกของยีนในแบคทีเรียคือ operon

รูปที่ 1 การควบคุม metabolic pathway